Υποχρεωτικό Αντίστιξης

Περιγραφή

Το μάθημα είναι ετήσιο, διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα και περιλαμβάνει τη μελέτη των τεχνικών σύνθεσης που εφαρμόστηκαν στην φωνητική πολυφωνία από την περίοδο του J. Ockeghem ως τον G.P. da Palestrina. Μέσα από τα έργα των συνθετών ( κυρίως λειτουργίες και μοτέτα) αναλύονται οι κανόνες της αντιστικτικής γραφής, ενώ παράλληλα εξετάζεται η θεωρία της εποχής, όπως οι διαφορετικές απόψεις περί τρόπων, οι τονικοί τύποι και η έννοια της ταυτόχρονης και διαδοχικής σύλληψης των φωνών. Επίσης, γίνεται μια σύντομη προσπέλαση στην απαρχαιωμένη μέθοδο διδασκαλίας των 5 ειδών της αντίστιξης του Fux που εφάρμοσε στο ύφος του Palestrina ο K. Jeppesen.

Μέθοδοι διδασκαλίας

Τα μαθήματα πραγματοποιούνται με οποιονδήποτε από τους τρεις τρόπους: δια ζώσης, εξ ‘αποστάσεως ή υβριδικά. Η πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης (e class) παρέχει πρόσβαση σε πολύμορφο εκπαιδευτικό υλικό. Αυτό περιλαμβάνει σημειώσεις, ασκήσεις αυτοαξιολόγησης, οπτικοακουστικό υλικό και διαδραστικό περιεχόμενο, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ατομική μελέτη αλλά και κατά τη διδασκαλία στην τάξη. Εβδομαδιαίες ατομικές εργασίες-ασκήσεις βοηθούν στην κατανόηση και εφαρμογή των κανόνων και των τεχνικών σύνθεσης της δίφωνης και τρίφωνης αναγεννησιακής πολυφωνίας. Οργανώνονται συμπληρωματικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, όπως: αναπαραγωγή και βιντεοσκόπηση των καταληκτικών δίφωνων μοτέτων των σπουδαστών, σεμινάρια (ηλεκτρονικά) από προσκεκλημένους καθηγητές της Ελλάδας και του εξωτερικού, δημιουργία ομάδων εργασίας (στο 2ο εξάμηνο) για παρουσιάσεις ομαδικών δραστηριοτήτων με καθοδήγηση, κ.ά.

Μέθοδοι αξιολόγησης

Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου η γραπτή εξέταση περιλαμβάνει δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, που λαμβάνει το 85% του βαθμού, οι σπουδαστές συνθέτουν μια μελωδική γραμμή πάνω, και μια μελωδική γραμμή κάτω από ένα δοσμένο C.F., με συνδυασμό όλων των αξιών (5ο είδος). Το δεύτερο μέρος περιέχει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και συμπλήρωσης κενών που αφορούν στη θεωρία της αναγεννησιακής μουσικής (15% του τελικού βαθμού).

Στο δεύτερο εξάμηνο ζητείται η σύνθεση ενός δίφωνου μοτέτου (20 ως 25 μέτρων) στα πρότυπα των διδακτικών bicinia του δεύτερου μισού του 16ου αιώνα.

Προαπαιτούμενα

Συνίσταται στους σπουδαστές του ειδικού αρμονίας, για τους οποίους κυρίως προορίζεται το μάθημα, η ταυτόχρονη παρακολούθηση του μαθήματος «Ιστορία της δυτικής μουσικής I (Α ́και Β ́εξαμήνου)». Την «υποχρεωτική αντίστιξη Α ́και Β ́εξαμήνου» μπορούν να παρακολουθήσουν και όσοι έχουν ολοκληρώσει το υποχρεωτικό μάθημα της αρμονίας και διανύουν, τουλάχιστον, το 17ο έτος της ηλικίας τους.

Βιβλιογραφία

Βασική βιβλιογραφία
Ευαγγελάτος, Κ. Θ. 2000. Αντίστιξη 16ου αιώνα. Ακολουθώντας τα χνάρια του Giovanni Pierluigi da Palestrina. Αθήνα: Παπαγρηγορίου- Νάκας.
Φιτσιώρης, Γ. χ.χ. Σημειώσεις αναγεννησιακής αντίστιξης. Το στυλ Palestrina. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
De la Motte, D. 1999. Αντίστιξη. Οι κανόνες και η πρακτική της, σε διάφορες εποχές και στυλ. Βιβλίο μελέτης και ασκήσεων. Μτφρ. Κ. Νάσου. Αθήνα: Νάσος.

Συμπληρωματική βιβλιογραφία (ενδεικτικά)
Andrews, H. K. 1958. An introduction to the technique of Palestrina. London: Novelo and Company.
Burkholder, J. P., Grout, D. J. and Palisca, C. V. 2014. A History of Western Music. New York: W. W. Norton& Company.
Charlotte, S. 1989. A Manual of Sixteenth Century style. Newark: University of Delaware Press.
Gauldin, R. 1995.2 A Practical Approach to Sixteenth- Century counterpoint. Illinois: Waveland Press.
Schubert, R. 2008. Modal counterpoint, Rennaissance style. New York: Oxford University Press.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: